U američkom Institu za mir, u Vašingtonu, održana je rasprava o budućnosti Kosova. Učesnici, direktor kosovskog Instituta za političke studije i razvoj Ljuljzim Peći i profesor na Nacionalnom univerzitetu za odbranu Stiven Majer, iznijeli su oprečne stavove o mogućoj podjeli Kosova i njegovoj ekonomskoj održivosti.
Direktor kosovskog instituta za političke studije Ljuljzim Peći smatra da pitanje Kosova, gotovo godinu nakon proglašenje nezavisnosti, još nije završeno. Kosovsku nezvisnost priznale su 54 države, Srbija je i dalje osporava, a trenutne aktivnosti međunarodne zajednice odražavaju podjele u Evropskoj uniji u pogledu nezavisnosti, što utiče na ukupnu situaciju na Kosovu, posebno u sjevernom dijelu-ističe Peći.
“Sjevereni dio Kosova i dalje je poprište međuetničkih incidenata i mislim da ulazi u novi status kvo, zbog prilično haotične rekonfiguracije međunarodnog prisustva, koja je rezultat primjedbi Beograda, nedostatka političke volje u Briselu i opstrukcionističkog stave Ujedinjenih Nacija.”
Peći tvrdi da operativci sprske bezbjednosne agencije, ministarstva unutrašnjih poslova i kriminalnih grupa, koje podržava Beograd, vrše pritisak na srpsku manjinu i izazivaju incidente u sjevernom dijelu Kosova. Južno od Ibra, živi 70 odsto Srba, koji žele da ostanu i izgrade svoj život na Kosovu, naglašava kosovski analitičar.
“Oni, međutim, ne mogu slobodno da se izražavaju u političkom i društvenom smislu zbog pritisaka Beograda. Mislim da je konačni cilj Srbije podjela Kosova duž rijeke Ibar. I to se mora spriječiti.”
Podjela Kosova je, nakon usvajanja plana generalnog sekretara Ujedinjenih Nacija od šest tačaka, već počela smatra profesor na Nacionalnom univerzitetu za odbranu Stiven Majer.
“Kosovo mora da bude podijeljeno, jer neće moći da funkcioniše ni na jedan drugi način. Mislim da se ljudima koji žive u južnim enklavama, i to se događalo više puta u prošlosti, ili mora ponuditi novac i podrška da se isele, ili međunarodna zajednica mora da se obaveže sporazumom da će ih štititi, ukoliko ostanu, i onda mogu da se integrišu.”
“Ukoliko se to dogodi, mislim da će većina Albanaca pokušati da se pripoji Albaniji, jer će gotovo 100 odsto stanovnika biti Albanci. Kakvu to onda političku kulturu stvaramo na Balkanu”, upitao je Peći.
Stiven Majer međutim ističe da je činjenica da velika većina Srba ne želi da se integriše u kosovsko društvo.
“Još ima otvorenih pitanja i nasilja, iako manjeg inteziteta. Činjenica je da mnogi Srbi ne vjeruju vladi u Prištini kada je riječ o garantovanju bezbjednosti i pružanju ekonomskih šansi.”
Učesnici današnje rasprave u američkom Institutu za mir iznijeli su različite stavove i o ekonomskoj održivosti Kosova.
“Ekonomija Kosova ne zavisi od Beograda. Naša ekonomija je više orijentisana prema Evropskoj Uniji. 70 odsto našeg uvoza i izvoza je sa Unijom, a samo 8 do 10 odsto sa Beogradom”, smatra Peći.
“Ekonomska situacija na Kosovu je beznadežna. Možemo da govorimo o ekonomskoj razvoju, integraciji srpske manjine, ali činjenica je da ekonomije nema. Ona postoji samo na crnom ili sivom tržištu”, ističe Majer.
Majer dodaje da je neophodno uključiti Kosovo u mnogo šire ekonomsko tržište, založivši se za regionalni pristup u rješavanju kosovskog pitanja.