Vlada Crne Gore potpisala je sa italijansko-ruskim konzorcijumom Eni Novatek ugovor o koncesiji za proizvodnju ugljovodonika u crnogorskom podmorju, čime se stiču uslovi za početak istraživanja nafte i gasa u ovom dijelu Jadrana, saopštili su zvaničnici.
Nakon sedam godina priprema, ugovor su, u prisustvu predsjednika vlade Mila Đukanovića, potpisali ministar ekonomije Vladimir Kavarić i predstavnici konzorcijuma Karlo Vito Ruso i Andrej Popov.
„Pronalazak komercijalnih rezervi nafte i gasa značio bi temelj potpuno nove induistrije u našoj zemlji, koja bi doprinijela povećanju obima proizvodnje izvozne baze, kao i bržem ukupnom ekonomskom rastu“, rekao je premijer Đukanović nakon potpisivanja ugovora.
Italijanski naftno-gasni gigant Eni, nekadašnji Agip, i ruski Novatek, prošle godine su izabrani za najboljeg ponuđača na tenderu, ispred grčko-engleskog konzorcijuma Energean Oil i Mediterranean limited, te američko-austrijskog Marathon Oil i OMV.
Dvije kompanije koje će istraživati površinu od oko 1.2 miliona kilometara u teritorijalnim vodama Crne Gore učestvovati u poslu sa po 50 posto, piše na internet stranici ruskog Novateka.
Kompanije su se ugovorom obavezale da će izvršiti tri obavezne i jednu uslužnu bušotinu, u okviru radnog programa koji u prvom period istraživanja ima vrijednost od 85 miliona eura, a u drugom 12 miliona, saopšteno je ranije iz vlade.
Koncesija se izdaje na 30 godina, a Skupština je prije zaključivanja javnog poziva za istraživanje i eksplotaciju nafte i gasa usvojila Zakon o porezu na ugljovodonike koji iznosi 59 odsto. Od tog prihoda 20 odsto će ići u državni budžet, a 80 odsto u poseban fond za ugljovodonike.
Ako budu pronađeni nafta i gas, Eni i Novatek će Crnoj Gori biti obavezni da daju od 62 do 68 posto ukupnog profita od eksploatacije.
Ministar Kavarić pojasnio je danas da će država naplatiti resursnu rentu kada konzorcijum počne da zarađuje od aktivnosti u Crnoj Gori, kao i da koncesionari bankarskom garancijom pokrivaju 100 posto vrijednosti radova tokom istraživanja.
On je dodao i da su te kompanije izdale garancije kojima se pokriva bilo kakva eventualna šteta ili gubitak direktno prouzrokovan njihovim aktivnostima u Crnoj Gori.
Ekolozi Crne Gore, Hrvatske i Italije protestovali su danas u Baru zbog najavljenog istraživanja crnogorskog podmorja i poručili da je eksploatacija nafte na Jadranu međunarodni problem, te upozorili da je današnjim potpisivanje ugovora država potpisala smrtnu ekološku presudu morskom biodiverzitetu i crnogorskom turizmu.
„Javnost mora da zna da to ne rade države, već jedna jedina kompanija Eni, koja je trenutno u Italiji u istražnom postupku zbog velikog zagađenja Bazilikate, zbog čega je ministar ekonomije morao podnijeti ostavku“, rekao je David Sabadini iz italijanske ekoloske NVO Legaambiente koja je, zajedno sa predstavnicima Green Peace-a i dvije crnogorske NVO, organizovali protest.
On je podsjetio da se sada u Italiji na površini od 35,000 kvadratnih kilometara sprovodi seizmičko istraživanje podmorja koje ima podjednako štetan uticaj na podvodnu floru i faunu Hrvatske, Crne Gore, kao i Italije.
Hrvatska ekološka aktivistkinja Marija Tomac iz Green Peace-a Hrvatska rekla je da postoje veliki rizici, te da eventualne ekološke katastrofe „ne bi bilo moguce sanirati više nikada“, dok je Nataša Kovačević iz crnogorskog Green Home-a upozorila da je ugovor potpisan sa kompanijom koja bilježi veliki broj izliva nafte godišnje.
„Niko ne želi da šeta niti da pliva pored naftnih platformi“, rekla je Kovačević.