Crnogorski i poljski arheolozi vjeruju da su u crnogorskom primorskom gradiću Risnu pronašli ostatke prve ikad otkrivene palate ilirskih kraljeva iz trećeg vijeka prije nove ere.
“Tokom arheoloških istraživanja 2015. i 2016, otkriveni su ostaci reprezentativne palate. Za ostatke arhitektonske palate iz 3. vijeka pretpostavlja se da pripadaju ilirskoj kraljici Teuti,” , saopšteno je u četvrtak iz Crnogorskog Centra za arheologiju i konzervaciju. Dodaje se i da se “to ne može sa sigurnošću tvrditi” prije analize pronađenih artefakata.
Vođa tima arheologa, crnogorski arheolog Dejan Gazivoda, rekao je u kratkoj izjavi za Glas Amerike da vjeruje da se radi o “veoma važnom otkriću za arheologiju - prvoj ikada otkrivenoj palati ilirskih kraljeva”.
Unutar zidova palate pronađeno je na hiljade artefakata, velika pravougaona dvorana sa ognjištem u sredini, kao i 30 novčića iz doba ilirskoj kralja Balajosa, za koga se do ovog otkrića vjerovalo da je nasljednik, a ne prethodnik kraljice Teute.
Centar za arheologiju i konzervaciju saopštio je da je “odmah nakon završenih istraživanja, pristupio konzervaciji, restauraciji, zaštiti i prezentaciji lokaliteta”.
Novinar koji istražuje crnogorsku arheologiju, Slobodan Čukić, rekao je Glasu Amerike da je u arheologiji rijetkost pronaći tragove drevnih izvora, kao i da je veoma izvjesno da su arheolozi pronašli drevni Rizon.
“Nesumnjnivo je da se radi o drevnom Rizonu, koji je odavno poznata arheoloska cinjenica, dok se u literaturi takodje odavno zna da je Teuta stolovala u Risnu”, kaže Čukić. “Ovo otkriće pokazuje gdje se nalazila njena palata.”
Čukić kaže da će otkriće Teutine palate pomoći da se potvrde pretpostavke kako je loza Ardejaca, kojoj je ta kraljica pripadala, oko 260. godine prije nove ere došla iz Bosne i pokorila lokalna ilirska plemena, te napravila plemenski savez i prvu ilirsku državu.
“Otkrivena palata nesumnjivo potvrđuje da je Risan je bio njihovo vladarsko središte, odakle su kontrolisali prostor između rijeke Neretve i Boke Kotorske”, kaže Čukić, podsjećajući da je tek posljednji ilirski kralj Gencije prijestonicu preselio u Skadar.
On vjeruje da će ovo “ogromno” otkriće pomoći arheolozima da bolje razumiju redoslijed vladavine ilirskih kraljeva.
Teuta je bila ilirska kraljica iz ardijejskog plemena, koja je nakon smrti svog muža, kralja Agrona, vladala drevnim balkanskim kraljevstvom od 331 do 228 godine prije nove ere.
Drevni istoričari, poput Polibija, svjedoče da je vladala “ženskim rasuđivanjem”, kao i da je suštinski detronizovana nakon prvog ilirsko-rimskog rata 229. pne, koji je sama izazvala odbijanjem da uskrati podršku pljačkaškim napadima njenih gusara na susjede.
Njeno priznanje vrhovne rimske vlasti označilo je početak kraja ilirskog doba na Balkanu, a 70 godina nakon njene vladavine Rim osvaja ilirsku zemlju, a njenog kralja Gencija odvodi u zarobljeništvo.