Kubanci su pozdravili najavu istorijske posete, prve jednog američkog predsednika u skoro 90 godina, ali su je republikanski predsednički pretendenti - kritikovali.
Predsednik Barak Obama i prva dama SAD Mišel Obama posjetiće Kubu 21. i 22 marta, pre predsednikovog puta u Argentinu.
“Ovaj istorijski put je važna prilika da se dalje napreduje u procesu normalizacije odnosa i većeg otvaranja između Sjedinjenih Država i Kube, u trgovinskom pogledu, ali i kada je riječ o promovisanju principa do kojih nam je stalo. Sve to zajedno biće od ogromne koristi za kubanski narod i za američke interese”, naveo je savetnik za nacionalnu bezbednost Ben Rouds.
Obama će se sastati sa kubanskim predsednikom Raulom Kastrom, ali ne i njegovim bratom Fidelom. Razgovaraće i sa političkim disidentima i predstavnicima civilnog sektora, koji su protiv kubanske vlade.
"Kubanskoj vladi smo saopštili da razgovaramo sa civilnim društvom u zemljama širom svijeta, i da je to jedan od načina na koji predsjednik obavlja svoj posao. Kada putuje u različite regione, susreće se sa širokim spektrom aktera, i Kuba nije izuzetak", istakao je Rouds.
Predsjednik je na Tviteru poručio da je cilj posjete postizanje daljeg napretka u odnosima dve zemlje i naporima koji mogu da poboljšaju živote Kubanaca. Najavio je i da će tokom razgovora sa kubanskim zvaničnicama pokrenuti pitanje poštovanja ljudskih prava.
“Između nas i Kube postoje značajne razlike kada je riječ o ljudskim pravima, što je pitanje koje i dalje pokrećemo u direktnim kontaktima. Preduzeli su određene korake i oslobodili političke zatvorenike, bili domaćin predsjedniku Međunarodnog komiteta crvenog krsta prošle godine, ali bi voljeli da vidimo veće poštovanje osnovnih ljudskih prava kubanskog naroda – slobodu okupljanja i govora. Vjerujemo da je najbolji način da se riješe ta pitanja - direktni angažman, a ne izolacija Kube”, ističe Rouds.
Takođe je dodao da je Bela kuća zakazala posetu u martu, a ne u periodu posle američkih izbora, zato što Obamina administracija želi da obnovljeni odnosi sa Kubom budu nepovratni.
Istorijska poseta Havani, tokom poslednje godine Obaminog mandata, označiće još jednu prekretnicu u normalizaciji odnosa Sjedinjenih Država i Kube, koju administracija smatra jednim od velikih spoljnopolitičkih uspeha. U Havani, zvaničnici najavljuju tradicionalno gostoprimstvo za američkog predsjednika, ali i razgovor o pojedinim spornim pitanjima.
“To će biti prilika za Obamu da uvidi kubansku realnosti i nastavi razgovore o mogućnostima da se proširi dijalog i bilateralna saradnja u oblastima od zajedničkog interesa za obje zemlje. Naravno, da bi se naši bilateralni odnosi normalizovali, moramo da riješimo ključna pitanja, poput ukidanja embarga i vraćanja teritorije, koja je pod nelegalnom okupacijom pomorske baze u Gvantanamu”, kazala je Hosefina Vidal iz kubanskog Ministarstva spoljnih poslova.
Posle neočekivane najave obnove veza dugogodišnjih neprijatelja, u decembru 2014. godine, ponovo su uspostavljeni diplomatski odnosi, otvorene ambasade u Vašingtonu i Havani, Kuba skinuta sa spiska sponzora terorizma, a početkom ove nedelje postignut i sporazum o redovnim direktnim komercijalnim letovima, prvi put posle više od 50 godina.
Da bi ublažio trgovinska i putna ograničenja, Obama je pribjegao izvršnim ovlašćenijma, s obzirom na to da republikanska većina u Kongresu i dalje odbija da ukine višedecenijiski embargo. Republikanski predsjednički pretendenti Marko Rubio i Ted Kruz, obojica sinovi kubanskih imigranata, oštro se kritikovali najavljenu posjetu i otvaranje prema Kubi zbog, kako smatraju, izostanka političkih promjena u toj zemlji.
Kubanci pak pozitivno reaguju na Obamine planove da posjeti tu ostrvsku zemlju.
“Posjeta američkog predsjednika Kubi je povod za slavlje i radost”, smatra slikar Horhe Felis.
"Nadam se da dvojica predsednika mogu da se slože, kako bi imali dobre odnose koji ne nanose štetu ni jednoj zemlji”, ističe prevodilac Marijelis Morales.
"Daćemo mu kutiju cigara, da bi znao kako je na Kubi” - kaže penzioner Luis Fernandez.
Poslednji i jedni američki predsjednik koji je posjetio Kubu bio je Kalvin Kulidž, davne 1928. godine.