Projekat vijeka u Crnoj Gori, kako je nazvana izgradnja autoputa od Bara do granice sa Srbijom, zbog kredita koji je Vlada Crne Gore od kineske Exim banke uzela u dolarima, već dugo je predmet polemike o valutnom riziku koji je pao na teret crnogorskih građana. No, iz Ministarstva finansija najavljeno je donošenje odluku o minimalizovanju valutnog rizika u aranžmanu sa kineskom Exim bankom.
Iz Ministarstva finansija saopšteno je da će odluka o smanjenju valutnog rizika omogućiti da Crna Gora spremno dočeka 2021. godinu kada će se aktivirati otplata glavnice kredita za auto-put.
Za izgradnju prioritetne dionice auto-puta Bar-Boljare Vlada se u oktobru 2014. kreditno zadužila kod Exim banke u iznosu od 688 miliona eura, ali je od tada ta suma, ne računajući kamate, uvećana do 20 odsto zbog rasta kursa dolara u kojem je kredit obračunat.
Iz Ministarstva su rekli da zbog toga, iako je grejs period još na snazi, razmatraju mogućnost da ovaj valutni rizik minimizuju, prenoseći ga na neki hedž-fond, pod odgovarajućim uslovima.
Prema njihovim riječima, kredit koji je kineska Exim banka odobrila za izgradnju auto-puta je zaključen u dolarima, pa bi, očigledno, eventualni rast dolara prema euru dodatno opteretio Crnu Goru kao korisnika.
Tzv. hedžing bi podrazumijevao da Vlada, za određenu cijenu, prebaci valutni rizik na nekog ko želi da učestvuje u obezbjeđivanju investicije od kursnih razlika.
Ovaj aranžman bi se, prema ranijim procjenama Ministarstva finansija, mogao realizovati najduže na period od deset godina bez većeg opterećenja finansija.
Značajan rast dolara bilježio se do prošle godine, od kada je došlo do njegovog slabljenja prema euru. Rast evropske valute nastavljen je i početkom ove godine, pa je ona nedavno dostigla trogodišnji maksimum, što ide u korist korisnicima dolarskih kredita, među kojima je i Crna Gora.
Ugovorom o kreditiranju koji je Vlada sklopila sa Exim bankom obezbijeđen je grejs period od šest godina, kao i niska kamatna stopa od svega dva odsto, ali su cijenu gradnje prioritetne dionice auto-puta u međuvremenu povećala kretanja na međunarodnim tržištima valuta, što istovremeno utiče na rast javnog duga.
Inače, Vlada je dugo negirala da u kreditu uzetom od kineske Exim banke, ima bilo kakvog valutnog rizika po Crnu Goru.