Linkovi

Organska arhitektura - 2003-07-15


Jedan od najslavnijih objekata Frenka Lojda Rajta je kuæa u zapadnoj Pensilvaniji - sagraðena iznad jednog reènog slapa, poznata kao “Fallingwater” - “Kuæa na vodopadu”. Potpuno uklopljena u okolinu, ona je odlièan primer Rajtove “organske arhitekture”, o kojoj govori i njegov unuk.

“Organska arhitektura je ona koja proizlazi iz prirode, iz naše prirodne okoline, iz prirode klijenta za koga se gradi, prirode šire zajednice u kojoj se gradi i prirode materijala od kojih se gradi i prirode tehnologije koja je dostupna u trenutku graðenja. Sve su to sastavni delovi prirodnih elemenata koji saèinjavaju jedan objekat.”

Suština organske arhitekture bi mogla da se sagleda i kao suprotnost nekih od današnjih trendova. Na primer, Erik Lojd Rajt smatra da arhitekta Frenk Geri, svojim skulptorskim stavom i upotrebom apstraktnih metalnih oblika, naglašava eksterijer.

“Nije važna ljuštura jedne kuæe, nego unutrašnji prostor. A taj unutrašnji prostor, ukoliko pravilno primenjujete principe organske arhitekture, oblikuje graðevinu. Eksterijer izražava njen unutrašnji sadržaj. Moj deda je uvek voleo da citira reèi velikog kineskog filozofa Lao Cea, koji je jednom rekao da suština šolje za èaj nije sama šolja, nego prostor koji ona obuhvata.”

Erik Lojd Rajt je sa organskom arhitekturom prvi put poèeo da se susreæe na dedinoj arhitektonskoj školi u Skotsdejlu u Arizoni, poznatoj pod imenom “Teliesin vest”.

“Prostorije su bile natkrivene platnom, jer je on smatrao da je to dobar materijal za pustinjsku klimu. Teliesin Vest je smatran pustinjskom bazom, njegovim zimskim domom, dok je leta provodio u Viskonsinu. Tu je upotrebljena ta tkanina, koja odgovara pustinji i koja diše. Ona se sa strujanjem vetra podiže i spušta, diše i dozvoljava ventilisanje prostora...”

Pored toga što koristi principe organske arhitekture u svojim projektima, Erik Lojd Rajt objašnjava da isto tako i prenosi takve ideje novim naraštajima arhitekata.

“Osnovao sam organizaciju pod imenom Rajtov organski centar za istraživanje. Tu imamo jednu lepu terasu natkrivenu hrastovima, na kojoj držimo seminare tokom leta. Imali smo kurseve o samoodrživoj arhitekturi i solarnoj energiji. Pravili smo radionice o trajnosit kulture, a napravili smo i mali organièki vrt. Pokušavamo da razvijemo oseæaj zajedništva...”

Gledajuæi unapred, Erik Lojd Rajt bi voleo da ostvari nešto nalik na dedin plan novog grada. Objašnjava da bi se on razlikovao od drugih poznatih “idealnih gradova”, kao što je “Arkosanti” Paola Solerija, koji se sada realizuje u srednjoj Arizoni.

XS
SM
MD
LG