Arheolozi sa Njuhempširskog univerziteta i američka Agencija za istraživanje svemira, NASA, udružili su se da otkriju ostatke drevne civilizacije Maja, uništene u 9. veku i skrivene u gustom prašumskom rastinju više od hiljadu godina.
Prva zaista oduševljavajuća otkrića su se dogodila u prašumi u Gvatemali 2004; tada su NASA i univerzitetski naučnici, oslonivši se prevashodno na osetljivu daljinsku satelitsku tehnologij, otkrili majanske ruševine koje su, kako kaže naučnik iz NASA-e Den Irvin, bile skrivene u centralnoameričkoj prašumi više od hiljadu godina.
«Daljinsko opažanje je sposobnost da se ode i izvan opsega opažanja golim okom. Na taj način vidimo i ono što je nevidljivo. U slučaju arheologije, nalazimo arheološke lokalitete, drevne puteve i druge konstrukcije karakteristične za preistorijska naselja», kaže Irvin, dodajući da je sve to krajnje precizno.
«Uspeli smo da pronađemo arheološke lokalitete na način na koji nismo mogli nikada ranije. U ovom trenutku postižemo i stopostotnu preciznost. Ko zna gde će sve to da ode, ali smatramo da je razlog što pronalazimo ove lokalitete povezan sa činjenicom da su Maje gradile svoje gradove od krečnjaka i krečnjačkog maltera. Taj materijal se tokom vekova razložio i uticao na rastinje i vlažnost šumskog prekrivača iznad lokaliteta, što nam omogućuje da pronađemo lokalitete i njihove dimenzije s tačnošću u metrima», kaže ovaj naučnik NASA-e.
Naoružan podacima sa satelita, uređaja za globalno određivanje položaja i drugih sredstava, tim NASA-e i Njuhempširskog univerziteta, nekoliko dana je pretraživao gustu centralnoameričku prašumu, usredsredivši se na ono što se ispostavilo da su izgubljene majanske građevine – koje su se videle iz svemira.
Znali su da su blizu kada su pronašli tragove pljačke: predmete koji su ostavljeni. Vilijam Saturno, sa Njuhempširskog univerziteta, kaže da pljačka izaziva velike probleme. k
«Tu se ne radi samo o izgubljenim podacima zbog pljačke, nego i o potpunom pomanjkanju poštovanja materijala, ljudi koji su tu sahranjeni… Oni se jednostavno gurnu u stranu, na ivice rova, u blato. Čak se i ne vrate u zemlju. Jednostavno uzmete predmet koji ste iskopali i odete», kaže Saturno.
U bazi se proveravaju podaci i novi nalazi, svaki spektakularniji od prethodnog. Uz pomoć satelitskih snimaka, Saturnov tim će narednih godina više puta da se vrati na ovaj zabačeni lokalitet na severu Gvatemale, da bi proverio rezultate istraživanja, nastavio da usavršava metode i saznao sve što je moguće o kataklizmičkim problemima životne sredine, među kojima su i suša i povlačenje šuma, koji su i doveli do nestanka drevne civilizacije Maja na njenom vrhuncu - u 9. veku naše ere.