Od raspada Sovjetskog saveza prije gotovo 25 godina, izgled ruske prijestonice se dramatično promijenio, s ozbirom na to da su priliv investicija i ekonomski rast doveli do rasprostranjene izgradnje, dok su mnoge istorijske zgrade ostavljene da propadaju ili su srušene. I dok su staljinistički soliteri u Moskvi zaštićeni, ruski aktivisti kažu da postoji opasnost od nestajanja sovjetske avangardne arhitekture iz 1920-tih, koja je nekada imala globalni uticaj.
Grupa turista koja obilazi Moskvu preskočiće Crveni trg i Katedralu svetog Vasilija Blaženog da bi posjetila neke od manje poznatih zgrada u ruskoj prijestonici.
"Vjerujem da je ruski konstruktivizam, avangarda najsvetliji fenomen u ruskoj arhitekturi. Mnogi ljudi se prisjećaju staljinističkog stila, ali ne i avangardnog”, kaže turista Dimitrij.
Sagrađene posle Drugog svjetskog rata, čuvene staljinističke zgrade koje dominiraju vidikom Moskve, poznate kao “Sedam sestara”, su dobro zaštićene. Međutim, ruska avangardna arhitektura iz 1920-tih godina bori se za opstanak, uprkos gobalnom uticaju na ono što je tada bio moderni, međunarodni stil.
“Jasno je da carski stil odgovara opštem trendu i raspoloženju.Takođe odgovara klasičnoj ideji ljepote – stubovi, bogato ukrašene fasade, dok veliki dio populacije ovde nije prihvatio modernizam”, kaže direktorka avangardnog centra Aleksandra Selivanova.
Aktivisti kažu da se više vodi računa o komercijalnim interesima nego o konzervaciji. Projekat da avangardne zgrade sovjetske fabrike za proizvodnju autobomila ZiL postanu dio luksuznog kompleksa uspostavlja ravnotežu, smatraju građevinari.
“Čak i u prvoj fazi, imamo primjere djelimičnog očuvanja, to je kuća broj osam, a zatim i potpunog očuvanja. To je obdanište, u potpunosti nova zgrada poput one koja je sada iza nas”, kaže Juri Iljin iz LSR grupe.
Glavni moskovski arhitekta, Sergej Kuznjecov priznaje da je potreban bolji dijalog sa građanima, ali i tvrdi da su gradske vlast poboljšale očuvanje starih zgrada i da su kritike preuveličane.
“Ako vidite šta je u poslednje vrijeme srušeno, jasno je da te stvari nisu interesantne i da nemaju status. Takođe su, u najmanju ruku, prilično kontroverzne u pogledu razgovora o njihovoj vrijednosti.”
Međutim, čak i Moskovljani koji ne vole sovjetski avangardni stil, kažu da ga treba očuvati uz ostale istorijske lokacije u gradu. U međuvremenu, ruska prijestonica i dalje eksperimentiše sa ultra modernom arhitekturom, dok su u toku napori da se grad učini prijatnijim za pješake.