Dok američki saveznici u Evropi raspravljaju o budućim odnosima sa Vašingtonom posle izbora Donalda Trampa za predsjednika, analitičari kažu da NATO i Rusija vode sve napetiju bitku za uticaj na Balkanu. Crna Gora je na putu da postane članica NATO - a u trenutku kada raste zabrinutost u pogledu posvećenosti Sjedinjenih Država ključnom principu kolektivne odbrane.
U Crnoj Gori su ranije ovog mjeseca održane NATO vježbe, dok se zemlja priprema da postane članica Alijanse 2017. godine.
“Crna Gora je u jednom trenutku bila ruski bastion na zapadnom Balkanu. Međutim, to se sada potpuno promijenilo. U stvari, vidjeli smo da se pod vladom premijera Đukanovića ruski uticaj značajno smanjio. Crna Gora se, na primjer, pridružila sankcijama koje su uvedene Rusiji posle događaja na Krimu”, kaže Džejms Ker Lindzi iz Londonske škole ekonomije.
Samo nekoliko stotina kilometara dalje, Srbija je održala ratne vježbe sa Rusijom i Bjelorusijom. Moskva ne krije svoje nezadovoljstvo odlukom Crne Gore da se pridruži NATO. Zemlja postaje članica u trenutku napetosti na unutrašnjem planu, u NATO-u i Evropi.
Tenzije su još više povećane posle tvrdnji o zavjeri pro-ruskih ekstremista da ubiju crnogorskog premijera, mada nema nagovještaja o umješanosti ruske države. Istovremeno, Evropska unija se suočava sa svojim unutrašnjim problemima – prije svega gubitkom jedne od glavnih vojnih sila unutar bloka - Velike Britanije.
“Mudra politika za Evropljane bi bila da zajedno ulože velike napore da zaista ojačaju i održe taj odnos između Evrope i Velike Britanije”, smatra Lesli Vindžamuri iz organizacije "Čatam haus."
Uz to, novoizabrani američki predsjednik Donald Tramp želi da NATO saveznici izdvajaju više novca za odbranu, ističući da im u suprotnom, Sjedinjene Države možda neće priteći u pomoć. Trampovi komentari podstakli su veliku zabrinutost.
“Sve je zaista neizvjesno. Ako Evropa ne preduzme snažnije mjere na stabilizaciji regiona, onda će Moskva to da iskoristi”, smatra Ker Lindzi.
Međutim, mnogi analitičari vjeruje da bi Trampov pristup NATO-u mogao brzo da se promijeni ako se suoči sa bezbjednosnom krizom.
“To nije bilo neobičajno za bivše predsjednike. Džordž Buš je preuzeo položaj sa veoma različitom politikom od one koju je na kraju zastupao. I to sve zbog napada 11. septembra”, ističe Lesli Vindžamuri.
Eksperti navode da će spoljnopolitičke namjere Donalda Trampa biti poznatije nakon što popuni najviša mjesta u svom kabinetu.